Türki Cumhuriyetler Neresi ve Hangileri? Türki Cumhuriyetler ve Türk Devletleri Teşkilatı Aynı mı? İşte Bilmeniz Gerekenler!

Dünyada farklı devletler arası örgütler ve teşkilatlar bulunuyor. Bu kuruluşlar ortak kültür, ortak amaç veya ekonomik partnerlikler ile kurulur. Uluslararası statüde devletlerin konumu güçlendirebilen bu örgütlere NATO (Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü), OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü) veya Türk Devletleri Teşkilatı (başka bir adıyla Türk Keneşi) örnek verilebilir. 

Bu yazımızda Türk Devletleri Teşkilatını Türkî Cumhuriyetler ile karşılaştırarak farklarını açıklayacak ve tarihlerine bir göz atacağız. Hazırsanız başlayalım!

Türkî Cumhuriyetler hangileri? Neden Türkî Cumhuriyetler deriz?

Türkî Cumhuriyetler adından da anladığımız üzere Türk devletlerinin içinde bulunduğu bir terimdir. Bu cumhuriyetler içerisinde kökeni Türk olan tüm devletler bulunuyor. Bu devletler çoğunlukla Mâverâünnehir (Hazar Denizi’nin doğusunda iki nehir arasındaki bölge) çevresinde ve Orta Doğu’daki ülkelerden oluşuyor. 

Türki Cumhuriyetler terimi toplamda 6 devlet içeriyor. Bunlar: Türkiye, Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan’dır. Türkî Cumhuriyetler denmesinin sebebi bu ülkelerde yaşayanların ve konuşulan resmi dilin Türk kökenli olmasıdır. Peki Türkî Cumhuriyetler bu kadar ise Türk Devletleri Teşkilatı ile farkı nedir? Şimdi bu farkı anlayalım!

Türk Devletleri Teşkilatı ve Türkî Cumhuriyetler Aynı mı? 

Bu sorunun cevabı hem “Evet!” hem de “Hayır.” ancak “Hayır.” kısmı daha ağır basıyor. Türk Devletleri Teşkilatı ilk olarak 1992 yılında Ankara’da yapılan Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi’nde karşımıza çıktı. Başlangıçta yalnızca sözde bir fikir birliğine dayanan bu zirve 2009 yılında imzalanan Nahçıvan Anlaşması ile Türk Dili Konuşan Ülkeler İş Birliği Konseyi adını aldı. 

2021 yılına kadar bu isimle devam eden konsey 12 Kasım 2021’de İstanbul’da yapılan toplantıda Türk Devletleri Teşkilatı adını aldı. Teşkilatın üye ülkeleri arasında Türkî Cumhuriyetlerden birçok devlet bulunuyor. Bu üyeleri daha rahat anlaşılması için 3 farklı kategoriye ayırdık: 

-Kurucu üyeler: Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan kurucu üyeler konumunda bulunuyor.

-Üyeler: Özbekistan 2019 yılında Türk Devletleri Teşkilatına katıldı.

-Gözlemciler: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Türkmenistan, Macaristan ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı gözlemci kategorisinde yer alıyor. 

Peki iki farklı kavram neyi ifade ediyor? Türk Devletleri Teşkilatının farkı nedir?

Türk Devletleri Teşkilatı hükûmetler arası bir anlaşma ile kurulmuş bir örgüt. Ülkelerarası hareket alanı sağlamak, altyapı anlaşmaları yapmak, dış politika alanında ortak hareket etmek, kapsamlı ekonomik büyümeyi teşvik etmek ve bunun gibi amaçlar ile toplanan örgüt Nahçıvan Anlaşması kapsamında başvuran ve başvuru sonucunda kabul edilen her ülkeyi bu amaçlarıyla paralel hareket etmeye yönlendiriyor. 

Türkî Cumhuriyetler kavramı ise bundan farklı bir anlam taşıyor. Türk Devletleri Teşkilatı uluslararası bir anlaşma çerçevesinde kurulmuş bir örgüt ancak Türkî Cumhuriyetler kavramı yalnızca bir tabirden ibaret. Bu tabir Türk kökeni taşıyan ve bu dilleri konuşan her cumhuriyeti kapsıyor. Yaptığımız listeden de görüldüğü gibi Türkî Cumhuriyetler, Türk Devletleri Teşkilatı ile ilişkide bulunuyor. 

Kısaca Türkî Cumhuriyetler köken birliğini ifade eden bir tabirdir ancak Türk devletleri Teşkilatı hükûmetler arası anlaşma ile kurulmuş bir örgüttür. Bu ayrımı bilmek o bölgelerde çalışan, okuyan veyahut seyahat edenlere yararlı olacaktır. 

Türkî Cumhuriyetler ve Türk Devletleri Teşkilatı ile ilgi sıkça sorulan sorular!

Yazımızda farkını anlattığımız Türkî Cumhuriyetler ve Türk Devletleri Teşkilatı ile ilgili sıkça sorulan soruları cevapladık. 

Türkî Cumhuriyetler ve Türk Devletleri Teşkilatı arasındaki fark nedir?

Türkî Cumhuriyetler, bağımsız devletler olarak kendi yönetim sistemlerine sahip olan ve Türk dili konuşan halklar tarafından kurulan ülkelerdir. Türk Devletleri Teşkilatı ise bu devletler arasında iş birliği ve koordinasyonu artırmak amacıyla kurulan bir uluslararası örgüttür. Türkî Cumhuriyetler kavramı yalnızca konuşulan dil ve köken birliğini ifade ederken Türk Devletleri Teşkilatı bu devletler arasında ortak projeler ve iş birliği alanları geliştirmeyi amaçlar.

Türk Devletleri Teşkilatı'nın üyeleri kimlerdir?

Türk Devletleri Teşkilatı'nın üyeleri arasında Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan bulunmaktadır. Türkmenistan ise gözlemci üye olarak teşkilatta yer almaktadır. Türkmenistan’ın yanında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Macaristan ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı gözlemci olarak bulunuyor. 

Türk Devletleri Teşkilatı ortak para birimi var mı?

Türk Devletleri Teşkilatı üye ülkelerinden her biri kendi ulusal para birimlerini kullanmaktadır. Bu teşkilatın kendine ait ortak bir para birimi yoktur. Türkî Cumhuriyetler arasında gerçekleştirilen para transfer işlemleri bu yüzden farklı birimler üzerinden yapılıyor. 

kuikpara ile telefonunuzu cüzdana çevirin ve hızlı, kolay para transferi yapın!

kuikpara ile 200'e yakın ülkeye anında para transferi yapabilir, adınıza gelen transferleri banka hesabınıza aktarabilir, ödemelerinizi temsilciliklerimizden alabilir ve İstanbulkart'ına bakiye yükleyebilirsin.

Üstelik tüm banka hesaplarınızdan havale/EFT ile cüzdanınıza para yatırabilir ve diğer cüzdanlara saniyeler içinde para gönderebilirsin. Fatura ödemelerini kolayca yapabilir ve kuikpara'ya özel kampanyalardan yararlanabilirsin. Uygulamayı indir ve telefonunu cüzdana çevir!